وَثَـلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ لَمْ يَنْـدَمْ: تَرْكُ الْعَجَلةِ وَالمْشَوَرَةِ وَالتَّوَكُّلِ عَلىَ اللّه ِ عِنْدَ الْعَزْمِ. [الفصول المهمه 274/275]
۱. ترک عجله 🕰️
عربی حدیث:
*"وَثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ لَمْ يَنْـدَمْ: تَرْكُ الْعَجَلةِ..."*
فارسی:
امام جواد علیه السلام می‌فرماید که پرهیز از عجله و شتاب‌زدگی یکی از ویژگی‌هایی است که باعث می‌شود انسان در تصمیم‌گیری‌های خود پشیمان نشود.
توضیح:
عجله معمولاً همراه با خطا، اشتباه و پشیمانی است. تصمیم‌گیری با تأمل، صبر و سنجیدن همه جوانب، نه‌تنها جلوی بسیاری از خطاها را می‌گیرد، بلکه به نتیجه‌ای بهتر و قابل‌اعتمادتر منجر می‌شود.
شواهد قرآنی:
1. *"خُلِقَ الإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ ۚ"*
(انسان با عجله آفریده شده است.)
سوره انبیا، آیه 37
2. *"وَلَا تَعْجَلْ لَهُمْ ۖ إِنَّمَا نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا"*
(برای آنان شتاب مکن، چرا که ما شمارش دقیقی برای آنان داریم.)
سوره مریم، آیه 84
پیام و نکات:
- عجله در تصمیم‌گیری باعث بروز اشتباهات جدی می‌شود.
- صبر و تأمل، کلید موفقیت در همه امور است.
- ترک عجله نشان‌دهنده عقلانیت و پختگی شخصیت انسان است.
راهکارهای عملی:
- در تصمیم‌گیری‌ها زمان کافی برای تفکر و مشورت اختصاص دهید.
- از تصمیم‌های احساسی و آنی پرهیز کنید.
- با ذکر و یاد خداوند، آرامش و خونسردی را در خود تقویت کنید.
۲. مشورت در کارها
عربی حدیث:
*"والمْشَوَرَةِ..."*
فارسی:
امام جواد علیه السلام تأکید می‌کند که مشورت با افراد باتجربه و دانا، یکی دیگر از عوامل جلوگیری از پشیمانی است.
توضیح:
مشورت در تصمیم‌گیری باعث می‌شود فرد از تجربه‌ها و دانش دیگران بهره‌مند شود و از زوایای مختلف به مسئله نگاه کند. این عمل باعث افزایش دقت، کاهش خطا و رسیدن به بهترین نتیجه می‌شود.
شواهد قرآنی:
1. *"وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ ۖ"*
(و در کارها با آنان مشورت کن.)
سوره آل عمران، آیه 159
2. *"وَأَمْرُهُمْ شُورَىٰ بَيْنَهُمْ..."*
(و کارشان بر پایه مشورت میان آنان است.)
سوره شوری، آیه 38
پیام و نکات:
- مشورت، نشانه خردمندی و دوراندیشی است.
- افراد دانا و باایمان بهترین مشاوران هستند.
- مشورت در امور مهم زندگی، احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد.
راهکارهای عملی:
- برای تصمیمات مهم با افراد باتجربه و آگاه مشورت کنید.
- از مشورت با افراد ناآگاه یا مغرض پرهیز کنید.
- تصمیم‌گیری نهایی را با تأمل و بررسی دقیق انجام دهید.
۳. توکل بر خدا هنگام تصمیم‌گیری
عربی حدیث:
*"وَالتَّوَكُّلِ عَلىَ اللّه ِ عِنْدَ الْعَزْمِ."*
فارسی:
امام جواد علیه السلام می‌فرماید که توکل بر خداوند هنگام تصمیم‌گیری، یکی از ویژگی‌هایی است که انسان را از پشیمانی بازمی‌دارد.
توضیح:
توکل به معنای اعتماد قلبی به خداوند و سپردن نتیجه کار به اوست. این عمل، نشانه ایمان و باور به حکمت و قدرت الهی است. توکل به خدا، آرامش روحی را به همراه دارد و از اضطراب و نگرانی می‌کاهد.
شواهد قرآنی:
1. *"وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ..."*
(و هر کس بر خدا توکل کند، او برای وی کافی است.)
سوره طلاق، آیه 3
2. *"فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ..."*
(پس هرگاه تصمیم گرفتی، بر خدا توکل کن.)
سوره آل عمران، آیه 159
پیام و نکات:
- توکل، نشانه ایمان به قدرت بی‌پایان خداوند است.
- اعتماد به خداوند، آرامش درونی را تقویت می‌کند.
- توکل همراه با تلاش و تصمیم درست، موفقیت را تضمین می‌کند.
راهکارهای عملی:
- پیش از هر تصمیم‌گیری، از خداوند طلب هدایت کنید.
- پس از تصمیم‌گیری، با ذکر «توکل علی الله» نگرانی‌ها را کنار بگذارید.
- باور داشته باشید که خداوند بهترین سرنوشت را برای شما رقم می‌زند.
نتیجه‌گیری:
با دوری از عجله، مشورت با افراد دانا و توکل بر خداوند، می‌توان تصمیماتی آگاهانه گرفت که نه‌تنها رضایت الهی را به همراه دارد، بلکه انسان را از پشیمانی دور می‌سازد.