چرا امام زمان ظهور نمي‌كند؟

تحقق ظهور

براي تحقق ظهور به عنوان حكومت عدل جهاني، طبق راوايات وارده از اهل بيت عليهم السلام چهار شرط لازم است:
١. وجود رهبر جهانى
٢. برنامه و استراتژى حركت و حكومت
٣. ياوران
۴. پذيرش جهاني(۱)

۱. وجود رهبر جهانى

رهبر انقلاب عظيم انقلاب امام مهدي (عج)، بزرگ مردي از دودمان پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) و سلسله نوراني امامت است كه در دامان ولايت پرورش يافته و وارث علوم انبيا و آگاه به قرآن و معارف دين است. پيامبر اعظم (صلي الله عليه و آله و سلم) در بياني فرمود:
«مهدي اين امت از ما است، كسي كه زمين را از قسط و عدل پر مي‌كند همان‌گونه كه از جور و ظلم پر شده است.»(۲)

٢. برنامه و استراتژى حركت و حكومت؛

برنامه آن حضرت بر اساس روايات، پس از دعوت به راستي، حركت مسلحانه تا نابودي كامل شرك و كفر و فساد است. به عبارت دقيق‌تر، حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) هنگام ظهور، ابتدا مردم را دعوت به دين حق و امامت خويش مي‌كند و اگر كسي مخالفت كرد و خواست به راه شرك و كفر و تباهي ادامه دهد، حضرت با وي مقابله مي‌كند. اين روش بر گرفته از قرآن است.
برنامه حضرت در بخش دوم نيز بر اساس عمل به كتاب خدا و سنت پيامبر است. قانوني كه از طرف خالق و پروردگار انسان فرستاده شده و تضمين‌كننده سعادت دنيايي و آخرتي او است. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) در بياني فرمود:
«سيره و سنت او، سنت من است. مردم را بر دين و آيين من به پا خواهد داشت و آنان را به كتاب پروردگارم دعوت مي‌كند.»(۳)

۳. ياوران

از شرايط و زمينه‌هاى حكومت كه نياز به تحقق دارد،وجود ياوران لايق است. براى تحقق حكومت عدل جهانى،ياوران حضرت،از نظر كمى(تعداد)و كيفى(اوصاف و ويژگى‌ها)،بايد به گونه‌اى باشند كه بتوانند حاكميت دنياى بزرگ حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف را عهده‌دار شوند. از نظر كمى(تعداد)،چنان‌كه در بعضى از روايات آمده،تعداد ياوران حضرت ٣١٣ تن هستند كه مقصود هسته مركزى ياوران است.در روايات ديگر به حلقه‌هاى بيشترى از ياوران حضرت اشاره شده كه گرد هم خواهند آمد.(۴)
در حديثي از مفضل بن عمر نقل شده است كه حضرت صادق عليه السّلام فرمود: «وقتي از طرف خداوند به امام(عج) اذن ظهور داده شد ،خدا را به اسم عبري‌اش مي‌خواند. آن گاه برايش سيصد و سيزده صحابي برگزيده مي‌شود كه هم چون ابرهاي پراكنده پاييزي‌اند. آنها فرماندهان و پرچم داران سپاه حضرت مي باشند. برخي از ايشان شبي از بستر خود جدا مي‌شوند و صبحگاهان در مكه خواهند بود و بعضي ديگر در روز روشن در ميان ابرها سير مي‌كنند و اسم آنها و پدرشان و مشخصات ظاهري آنها معلوم است.( ۵)
در حديث ديگري از قول آن حضرت كه شيخ صدوق به سند خود از ابو بصير آورده است ،مردي كوفي از امام صادق عليه السّلام پرسيد: «چند نفر با قائم قيام خواهند كرد؟ چه برخي مي‌گويند شمار آنها به تعداد جنگجويان بدر است. يعني 313» حضرت فرمود: او جز با گروه نيرومندان (اولوا القوه) قيام نخواهد كرد و آنها كمتر از ده هزار نفر نيستند.( ۶)

از نظركيفى(اوصاف و ويژگى‌ها)،ويژگي كلي ياران امام (عج) به اين صورت است:
«ياران مهدي (عج) ، مرزبان دين خدايند و حافظان حدود او. در اجراي فرمانهاي حق ، سخت و پي گير و استوارند و در انجام دستورها و وظيفه ها، دستخوش احساسات و دوستيهاي بي مورد واقع نمي شوند. قدرت و حشمت آنان را مغرور نمي كند و سنگدلي دشمنان ، ايشان را به افراط نمي كشاند. جنگهاي مهيب و دشواريهايي نبرد، آنان را در عبادت سهل انگار نمي كند و تهي دستي ايشان را به مال اندوزي و تجاوز وا نمي دارد. نخستين شرط بيعت امام با ياران ، حافظت حدود خدا است.»(۷)

«از ويژگيهاي بارز همراهان مهدي(عج) ، ايثار و مواسات است . وحدت مقصد و اخلاص نيت ، دلهايشان را با هم پيوند داده و يار و غمخوار يكديگرند. آنان براي يكديگر خود را به رنج افكنند و در بهره گيري از زيباييهاي زندگي ، ديگران را بر خود پيش دارند و بايد چنين باشند. پيروزي پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله و سلم در گرو ياران ايثارگر و فداكار بود و همه قيامهاي اصلاحگرانه تاريخ اسلام از چشمه مواسات بهره گرفت. از آن سو، از عوامل خانه نشين شدن امامان ، اندك بودن ياران موافق و فداكار بوده است.»(۸)

۴- پذيرش مردم

يكي ديگر از شرايط يك انقلاب و تحقق آن، پذيرش مردمي است. بايد مردم رهبر انقلاب و برنامه‌هاي او را واقعاً پذيرا باشند. در غير اين صورت، حركت انقلاب به سرانجام مطلوب نخواهد رسيد.
انقلاب امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) نيز اين شرط را لازم دارد. مردم بايد به حدي از رشد و آگاهي رسيده باشند كه پذيراي حركت اصلاحي و قيام بزرگ منجي عالم بشريت باشند، تا هنگام قيام، او را پذيرفته و براي تحقق اهداف و برنامه‌هاي او همكاري كنند. (۹)
زيرا سنت الهى بر اين است كه در صورت آمادگى بندگان،لطف و عنايت خود را از آنان دريغ نكند.ضمن اين‌كه هيچ‌گاه اين امر اجبارى نيز نخواهد بود؛بلكه وعده‌هاى الهى در صورت انتخاب و اختيار مردم تحقق خواهد يافت. چنانكه در آيه ۱۱سوره رعد مي فرمايد:
«ان الله لا يغير ما بقوم حتي يغيّروا ما بأنفسهم»؛ خداوند، سرنوشت قومي را تغيير نمي دهد، مگر آن كه آنان، آنچه را در خودشان است، تغيير دهند.
«در منابع دينى به منظور ايجاد چنين آمادگى و گسترش آن،ائمه عليهم السّلام به جامعه شيعى توصيه كرده‌اند كه در عصر غيبت،همواره حالت انتظار و آمادگى براى ظهور و يارى آن حضرت را داشته باشند و زمينه‌هاى دعوت و استقبال از ايشان را در جامعه پديد آورند.به همين جهت در فرهنگ شيعى،عصر غيبت را«عصر انتظار»به حساب مى‌آورند.(۱۰)
امام سجاد عليه السّلام مى‌فرمايد:« مردمى كه در زمان غيبت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف به سر مى‌برند و معتقد به امامت وى هستند و خود را آماده ظهور او كرده‌اند،بهتر و شايسته‌تر از مردم هر زمان ديگرند.»(۱۱)
«اين برترى و فضيلت با توجه به شرايط خاص زمانى عصر غيبت است كه وظايف ويژه‌اى را بر عهده شيعيان مى‌گذارد،زيرا در چنين موقعيتى،ثبات قدم در راه آن حضرت و دفاع از مكتب تشيع كارى دشوار است.رسالت مهم شيعه در اين دوران اولا:معرفت صحيح به آن حضرت و ترويج آن و ثانيا:عمل به وظايف و تكاليف فردى و اجتماعى و دورى از گناه و آلودگى به فساد است،زيرا هم‌چنان‌كه عمل به احكام دينى و اجراى امر به معروف و نهى از منكر در اصلاح جامعه و زمينه‌سازى براى ظهور حضرت موثر است،گناه و آلودگى به فسادهاى اخلاقى،سياسى و اجتماعى نيز ظهور حضرت را به تأخير انداخته،محروميت جامعه از ايشان را بيشتر مى‌كند.»(۱۲)

امام (عج) در توقيع معروف خود به شيخ مفيد (ره) مى‌نويسد:
«اگر شيعيان ما كه خداوند بر انجام طاعت موفقشان بدارد، در وفا كردن به عهد ما همدل بودند مباركي ملاقات ما از آن ها به تأخير نمي افتاد و سعادت ديدار همراه با معرفت ما به سوي آن ها مي شتافت. پس ما را از آن ها پوشيده نمي دارد مگر همان چيزها يي كه از آن ها به ما مي رسد و ما دوست نداريم و از آن ها انتظار نداريم.»(۱۳)
هرچند« ظهور تنها و تنها با اراده الهي رقم مي خورد ، اما خداوند ممكن است متناسب با اعمال اختياري بندگان، در زمان ظهور امام عصر عليه السّلام تعجيل يا تأخير نمايد. »(۱۴)

منابع:
۱-مهدويت،پرسش ها و پاسخ ها ،ص۱۶۷
۲- آفتاب مهر،۱۵۷
۳- همان،۱۵۸
۴-مهدويت،پرسش ها و پاسخ ها ص۱۶۸
۵-ترجمه تاريخ مابعداز ظهور ص۲۳۸به نقل از غيبت نعماني ص۱۶۹
۶-همان ص۲۳۱ به نقل از كمال الدين شيخ صدوق(نسخه خطي)
۷-چشم به راه مهدي(عج)ص۳۸۳
۸- همان ص۳۸۱
۹- آفتاب مهر،۱۵۸
۱۰-مهدويت،پرسش ها و پاسخ ها ص۱۷۵
۱۱-بحارالانوارج۵۲ ص۱۲۲
۱۲- مهدويت،پرسش ها و پاسخ ها ص۱۷۶
۱۳- الزام النّاصب،ص ١٣۶؛يوم الخلاص،ص ١۶١
۱۴- بني ‌هاشمي، محمد - راز پنهاني و رمز پيدايي،376